Sakin şehirler kimileri için yaşanılası, kimileri için de sadece yaz tatillerinin adresi oluyor. Son zamanlarda sürekli duyduğumuz Cittaslow akımının ne demek olduğunu ve Türkiye’nin sakin şehirleri nereler bunları detaylıca anlatmak istedim sizlere.

Cittaslow Nedir ?

İtalyanca Citta ve İngilizce slow kelimelerinin birleşmesiyle ortaya çıkmış. Sakin şehir, yavaş şehir olarak Türkçe’de karşılık buluyor. İlk olarak 2015 yılında Gökçeada’ya gittiğimde duymuştum Cittaslow kelimesini. Hatta “yavaşlayın Gökçeada’sınız” yazan bir tabela da okumuştum. Sonra araştırdım ve öğrendim ki bu bir kaliteli yaşam felsefesi.

İtalya’da 1980 yılında başlayan bu akım, şehre bir fast food zincirinin gelerek şube açmasının ardından insanlar büyük tepkiler vermişler. Düşünün İtalyanlar için bir peynir yapmak bile ne kadar emek isterken, fast food yemek kültürü ile yavaş, sakin ya da tarlada çalışan kişinin emeği olmadan şipşak önünüze geliyor.

İşte Cittaslow akımının öncesinde yukarıda bahsettiğim slowfood akımı başlıyor. Ardından da her şeyin hızla tüketildiği, yaşadığımızın şehrin değerlerine, kültürüne önem verilmediği, sosyal ve ekonomik açıdan sürdürülebilir olmayan şehirler ortaya çıkmaya başlayınca Cittaslow anlayışıyla şehirlerin özgünlükleri korunmaya çalışılıyor.

2020 Haziran verilerine göre 30 ülkede 266 şehir Cittaslow ünvanına sahip. Bu veriler içerisinde Türkiye 18 nokta ile yer alıyor. Peki bu ünvana sahip olabilmenin şartları neler ?

Sakin Şehir Olabilmenin Şartları

Cittaslow birliği tarafından konulmuş olmazsa olmaz kriterlerin sağlanması gerekiyor. Toplamda 7 ana kriter ve bunların altında yer alan başlıklar incelendikten sonra şartlar uygunsa birliğe dahil olunuyor. Bu 7 ana kriter ise;

• Çevre Politikaları; biyoçeşitlilğin korunması, elektrik tüketimi, katı atıkların ayrıştırılması…
• Altyapı Politikaları; bisiklet park alanları, sağlık hizmetlerine ulaşılabilirlik…
• Kentsel Yaşam Kalitesi Politikaları; parklarda kullanılan beton miktarı, yöresel değerlerin arttırılması…
• Tarım, Turistik, Esnaf ve Sanatkarlara Dair Politikalar;  geleneksel iş tekniklerinin arttırılması, tarımda GDO kullanımının yasaklanması…
• Misafirperverlik, Farkındalık ve Eğitim İçin Planlar; esnafın farkındalığını arttırmak, Cittaslow hakkında sürekli eğitim verilmesi…
• Sosyal Uyum; farklı kültürlerin entegrasyonu, belediyenin kamu konut yatırımı…
• Ortaklıklar; Cittaslow ve Slowfood felsefesinin yayılması için işbirliği yapmak, doğal ve geleneksel yüyecekleri desteklemek…

Türkiye’deki Sakin Şehirler Nereler?

Hala bozulmamış, sakin sakin yaşamına devam eden, devam ederken de adından çokça söz ettiren sakin şehirler nerelermiş kısa kısa tanıyalım.

Seferihisar

M.Ö. 2000’li yıllarda kurulan belde, tarihin izlerini taşırken, organik tarımı, yöresel pazarları, mimarisi, tertemiz sahilleri ve masmavi denizi ile 2009 yılında Türkiye’den Cittaslow birliğine katılan ilk sakin şehir olma özelliğine sahip.

Akyaka

Evlerin ahşap oyma tekniği kullanılarak özel olarak tasarlandığı, turkuaz rengi denizi, bozulmamış doğası, zengin yöre mutfağı ile Cittaslow ünvanına 2011 yılında sahip olmuş. Muğla’nın Ula ilçesine bağlı.

Ahlat

Tarihin izlerini taşıyan, ılıman iklimi, özel Ahlat taşı kullanılarak yapılan evleri ve yöresel değerleriyle 2019 yılında Cittaslow ünvanını kazanmayı başarmış. Van Gölü kıyısında Bitlis’in bir ilçesi.

Eğridir

Isparta’nın bir ilçesi olan Eğridir, sakin şehirler listesine 2017 yılında dahil olmuş. Zengin tarihi geçmişi, Apollon Kelebeği’nin sadece burada görülmesi, kemik hastanesi gibi özelliklerinden dolayı Cittaslow ünvanına sahip.

Gerze

Türkiye’nin en mutlu şehrileri arasında gösterilen Gerze, Sinop’un şirin bir ilçesi. Tertemiz havası, doğal olarak yetiştirilen ürünler, kalabalıktan uzak hayatı ile Türkiye’nin en sakin şehirleri arasında yer alıyor. 2017 yılında yavaş şehir ünvanını almış.

Halfeti

Sular altında kalmasıyla da tanıdığıız Halfeti, 2013 yılında sakin şehir ünvanını almış. Sular altında kalmasıyla, şehrin bir bölümü yeni şehir adı altında farklı bir noktaya taşınmış.  Farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan, kesme taş kullanılarak yapılan evleri, yöreye özel muhteşem lezzetler ile siyah gülün yetiştiği tek nokta olmasından hepimizde merak uyandırıyor.

Gökçeada

Ege Deniz’inde Türkiye’nin en büyük adası olan Gökçeada organik tarımın uygulandığı, sakin cafeleri, yöresel ürünleri, yöre halkının misafirperveliği, pırıl pırıl bir denize sahip olması ve daha birçok özelliği ile Cittaslow ünvanına 2011 yılında sahip olmuş. 5 yıldır seve seve gittiğim, gitmekten de vazgeçemeyeceğim Gökçeada’nın bende yeri bir başkadır.

Gökçeada yazımı okumak isterseniz klik klik!!!

Gökçeada Gezilecek Yerler, Konaklama, Yeme İçme Önerileri

Göynük

Tarihi geçmişi, zengin kültürünün korunarak hala yaşatılıyor olması, bozulmamış doğası ile 2017 yılında Cittaslow ünvanını kazanmış. Bolu’nun sakin bir ilçesi olan Göynük, İstanbul’a ve Ankara’ya yakınlığından dolayı şehir hayatında sıkılan birçok kişi için hafta sonu gezilecek yerler arasında tercih ediliyor.

Mudurnu

Cittaslow birliğine dahil olan Mudurnu Bolu’da yer alan ikinci sakin şehir olarak biliniyor. Osmanlı mimarisinin önemli göstergelerinden biri olan mimarisi Mudurnu’daki evlerin tasarımarına yansımış. Tarihi evleri, doğal güzelliklerinin ön plana çıkmasından dolayı 2018 yılında yavaş şehir ünvanı almış. İstanbul ve Ankara’ya yakınlığından dolayı modern şehir hayatından ve kalabalıktan sıkılan kişilerin tercih ettiği bir kaçamak noktası.

Güdül

2020 yılında adını listeye yazdıran Güdül, Ankara’ya 90km uzaklıkta. Görme şansı olan kişilerin hayran kaldığı, tarihi geçmişi, el değmemiş doğası, yöreye özgün mimarisi ile sakin şehirler arasında yer alıyor.

Köyceğiz

Muğla’nın birçok popüler noktasına yakınlığı ile bilinse de, sakin ve huzur dolu bir belde olan Köyceğiz, 2019 yılında Cittaslow yaklaşımın bir parçası olarak birliğe katılmaya hak kazanmış.

Perşembe

Karadeniz’in muhteşem doğası ile bütünleşip, modern ama bir o kadar da gelenek ve göreneklerine sahip çıkan Ordu’nun sakin ilçesi Perşembe 2012 yılında Cittaslow ağına katılmış.

Şavşat

Artvin’in sakin ve huzur dolu ilçesi Şavşat el değmemiş doğası, değişmeden günümüze kadar gelen yöresel lezzetleri ve tarihi geçmişi ile Cittaslow birliğine 2015 yılında dahil edilmiş.

Taraklı

Tarihi dokusunu yitirmemiş, cumbalı Osmanlı evlerinin yer aldığı sokakları ve yöresel lezzetleri ile Sakarya’nın yavaş şehri olan Taraklı 201 1yılında Cittaslow birliğene katılmış.

Uzundere

Biyolojik çeşitlilik açısından oldukça zengin olan, kırsal yaşam kültürünün devam ettiği, doğa sporlarına elverişli olan Erzurum’un huzur dolu ilçesi Uzundere 2016 yılında sakin şehirler arasındaki yerini almış.

Vize

Geçmişi M.Ö. 4000 yıllarına dayanan, sessiz ve pek kimselerin gitmediği bu ilçe Kırklareli’ne bağlı. Yöreye özgü yemekleri, dalından koparılan taze meyve sebzeleri, zengin tarihi dokusu ile 2012 yılında Cittaslow birliğine katılmış.

Yalvaç

Geleneksel el sanatları, yöresel yemekler, Neolitik döneme uzanan bir tarihi geçmişi ile 2012 yılında sakin şehirler arasına ismini yazdırdı. Isparta’nın Sultan Dağları eteklerine kurulmuş huzur dolu bir ilçe.

Yenipazar

Eski bir yerleşim yeri olan M.Ö. 2000’li yıllara uzanan tarihi geçmişi ile Orthosia Antik Kenti’ne ev sahipliği yapıyor. Ege’nin Aydın şehrine bağlı sakin ve sessiz bir ilçe olan Yenipazar 2011 yılında Cittaslow ünvanını kazanmış.

Cittaslow akımı ile hızla tükettiğimiz ne varsa bunun önlenmesi benimseniyor. Hepimizin biraz durup, düşünmesi gereken şey yaşadığımız anın farkında mıyız ? Sakin şehirler yazımı okuyup bu satırlara kadar gelsiyseniz, belki sizde bir şeylerin farkına varıp, birbirine benzeyen şehirlerde yaşamak yerine kendine has, özgün yaşam alanları için elnizden geleni yapmayı düşünüyorsunuzdur. Maceralarıma ortak olmak için Instagram  & Facebook & YouTube üzerinden takibe bekliyorum. Gülümseyin Hayata 😉